OŚRODKI HISTORII TURYSTYKI GÓRSKIEJ są prowadzone przez Komisję Turystyki Górskiej Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego lub przez nią promowane. Mają charakter małych placówek muzealnych gromadzących zbiory związane z historią turystyki górskiej w rejonie ich położenia lub ze znanymi osobami uprawiającymi tę formę turystyki. Prowadzone są przez kustoszy, oddziały PTTK lub gospodarzy schronisk górskich Towarzystwa.
Informacje o ośrodkach można uzyskać na stronie internetowej KTG ZG PTTK www.ktg.pttk.pl, stronie internetowej COTG PTTK www.cotg.pttk.pl oraz na stronach prowadzących ośrodki oddziałów lub schronisk. Zachęcamy Państwa do odwiedzania ośrodków podczas górskich wycieczek po tych terenach.
Poniższe informacje pochodzą z Informatora: Informator dla turystów
Baraniogórski Ośrodek Historii Turystyki Górskiej „U źródeł Wisły” mieści się w budyneczku obok schroniska PTTK na Przysłopie pod Baranią Górą. Udostępnia zbiory związane historią i dniem dzisiejszym turystyki na terenach Beskidu Śląskiego i Zaolzia.
Ośrodek jest czynny w soboty i niedziele od początku maja do końca października (aktualny wykaz dyżurów kustoszy i przewodników oprowadzających po ośrodku znajdziemy na stronie internetowej ośrodka).
http://barania-gora.cotg.pttk.pl
Kustosz EUGENIUSZ GNACIK
Babiogórski Ośrodek Historii Turystyki Górskiej na Markowych Szczawinach pod Babią Górą mieści się w budynku „goprówki” w sąsiedztwie schroniska górskiego PTTK im. Hugona Zapałowicza.
Jest to nowoczesny ośrodek, częściowo multimedialny, udostępniony do samodzielnego zwiedzania (klucz można otrzymać w bufecie schroniska). Ekspozycja jest poświęcona historii zagospodarowania turystycznego rejonu Babiej Góry.
http://markoweszczawiny.pttk.pl
Kustosz ROBERT WOSIEK
Natomiast mało kto wie, że oprócz znanych – Babiogórskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej na Markowych Szczawinach i skansenu budownictwa orawskiego w Zubrzycy Górnej, w Zawoi na Markowych Rówienkach (powyżej siedziby Dyrekcji Babiogórskiego Parku Narodowego) znajduje się prowadzony przez Oddział Ziemi Babiogórskiej PTTK w Suchej Beskidzkiej mały skansen budownictwa ludowego z okolic Zawoi im. Józefa Żaka.
W jednym z jego zabudowań „Chałupie Kudzi” (nazwisko dawnego właściciela) znajduje się Ośrodek Historii Turystyki Górskiej PTTK. Eksponowane są tu dokumenty związane z przewodnictwem, którym trudnili się mieszkańcy okolic Zawoi w dawnych czasach. Planowana jest zmiana ekspozycji i po-święcenie jej Urszuli Janickiej-Krzywdzie, mocno związanej z tym terenem etnografce, folklorystce i dziennikarce.
Papieski Ośrodek Historii Turystyki Górskiej na Polanie Chochołowskiej mieści się w schronisku PTTK, którego Gospodarze sprawują opiekę nad ośrodkiem.
Jest to salka z wystawą poświęconą osobie Papieża św. Jana Pawła II, który 23 czerwca 1983 roku odwiedził Dolinę Chochołowską i położone w niej schronisko, w którym spotkał się z Lechem Wałęsą.
Informacje o możliwości zwiedzania można uzyskać w recepcji schroniska.
http://www.chocholowska.zakopane.pl
Pyszniański Ośrodek Historii Turystyki Górskiej „Izba Lori” na Hali Ornak mieści się w schronisku PTTK, którego Gospodarze sprawują opiekę nad ośrodkiem. Zbiory znajdują się pod opieką Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem.
Jest to salka z wystawą poświęconą historii nieistniejącego już schroniska na Hali Pyszniańskiej i ludziom z nim związanym. Informacje o zwiedzaniu i klucz można uzyskać w bufecie schroniska.
http://www.schronisko-ornak.pl
Gorczański Ośrodek Historii Turystyki Górskiej na Turbaczu mieści się w schronisku PTTK. Poświęcony jest historii turystyki gorczańskiej, historii karpackich schronisk, Gorczańskiemu Parkowi Narodowemu i wybitnym ludziom związanym z Gorcami: Władysławowi Orkanowi i ks. Józefowi Tischnerowi. Zbiory znajdują się w wydzielonym pomieszczeniu na pierwszym piętrze schroniska i udostępniane są przez kustosza lub w formie „samoobsługowej”.
Kustosz TADEUSZ KOCHAŃSKI
Pieniński Ośrodek Historii Turystyki Górskiej w Szczawnicy znajduje się obok schroniska PTTK „Orlica” w Szczawnicy Niżnej, w pobliżu tzw. „drogi pienińskiej” wiodącej wzdłuż prze-łomu Dunajca.
Ośrodek zapoznaje z dziejami turystyki pienińskiej i regionu pienińsko-spiskiego, historią flisactwa na Dunajcu i Pienińskiego Parku Narodowego.
Udostępniany jest przez kustosza lub osobę pełniącą dyżur, a także „samoobsługowo”. Klucz wydawany jest w bufecie schroniska w godzinach jego pracy, za okazaniem dowodu osobistego.
http://www.pttkszczawnica.pl/ktg
Kustosz RYSZARD M. REMISZEWSKI
Sądecki Ośrodek Historii Turystyki Górskiej „Gabinet Sosnowskiego” na Przehybie mieści się obok schroniska PTTK. Opiekę nad ośrodkiem sprawuje Oddział PTTK „Beskid” w Nowym Sączu.
Ekspozycja poświęcona jest głównie pamiątkom po znanym krajoznawcy prof. Kazimierzu Ignacym Sosnowskim oraz historii działalności na tym terenie Oddziału PTTK „Beskid”.
Informacje dotyczące zwiedzania można uzyskać w recepcji schroniska lub w Oddziale PTTK „Beskid”.
Kustosz ADAM SOBCZYK
Jaworzyński Ośrodek Historii Turystyki Górskiej na Jaworzynie Krynickiej mieści się w budynku poniżej schroniska PTTK. Ekspozycja ośrodka prezentuje sylwetki pionierów turystyki w Beskidzie Sądeckim, dokumenty i ciekawostki związane z historią i rozwojem turystyki na tym terenie, a także fauną i florą Karpat.
Opiekę nad ośrodkiem sprawuje Oddział PTTK w Krynicy Zdroju. Udostępniany jest przez kustosza lub osobę pełniącą dyżur w okresie od maja do października we wszystkie soboty i niedziele. „Samoobsługowo” obiekt dostępny jest przez cały rok (klucz wydawany jest w recepcji schroniska, za okazaniem dowodu tożsamości). W zimie indywidualna dostępność ośrodka może być ograniczona z uwagi na warunki atmosferyczne.
http://www.krynica.pttk.pl/?pl_osrodek-kultury-turystyki-gorskiej,34
Kustosz DANUTA REŚKO
Bieszczadzki Ośrodek Historii Turystyki Górskiej „Zielony Domek” w Ustrzykach Górnych znajduje się w budynku obok Hotelu Górskiego PTTK.
Ekspozycja poświęcona jest historii zagospodarowania Bieszczadów. W sezonie letnim kustosz prezentuje zainteresowanym turystom filmy o tematyce związanej z Karpatami Wschodnimi (m. in. Huculszczyzną, Bieszczadami i Podkarpaciem). W ośrodku mieści się również sezonowy Terenowy Referat Weryfikacyjny Górskiej Odznaki Turystycznej PTTK oraz prowadzona jest sprzedaż wydawnictw, w tym możliwość zakupu książeczek, regulaminów oraz zdobytych odznak GOT PTTK i odznaki „Korona Bieszczadów”. Można go zwiedzać tylko z dyżurnym kustoszem lub osobą pełniącą dyżur w lipcu i sierpniu, w godzinach 17–19. W innych godzinach w tym okresie można zwiedzać ekspozycję po wcześniejszym uzgodnieniu z kustoszem (tel. 501-132-363).
http://muzeum.ustrzykigorne.pttk.pl
Kustosz ADAM KUCHARSKI
Sudecki Ośrodek Historii Turystyki Górskiej jest prowadzony przez Oddział PTTK w Międzygórzu i mieści się przy żółtym szlaku prowadzącym z centrum Międzygórza na Igliczną, w budynku obok „Ogrodu Bajek”. Gromadzi eksponaty poświęcone wybitnym ludziom gór i działaczom PTTK Ziemi Kłodzkiej oraz pamiątki z przeszłości i bogatej działalności Oddziału PTTK. Czynny jest od maja do sierpnia w godz. 11.30 - 15.30. Informacje o możliwości zwiedzania ośrodka można uzyskać w punkcie sprzedaży pamiątek w budynku ośrodka, w kasie „Ogrodu Bajek” (tel. 74 813 51 56) lub kontaktując się z biurem Oddziału PTTK w Międzygórzu.
http://www.pttkmiedzygorze.ta.pl/?id=7
Kustosz WŁODZIMIERZ GŁAZ
Tekst opracował Jacek T. Nowicki na podstawie materiałów kustoszy i opiekunów ośrodków.